Rehabilitacja ruchowa- ćwiczenia równoważne
REHABILITACJA RUCHOWA-ĆWICZENIA RÓWNOWAŻNE
Dla rozwoju prawidłowych wzorców postawy i ruchu niezbędny jest prawidłowy mechanizm antygrawitacyjny i związane z nim elementy tj.:
- rozwój wielkości i rozkładu napięcia posturalnego
- wyhamowanie tonicznej aktywności odruchowej i rozdzielenie globalnych synergii mięśniowych
- rozwój kontroli środka ciężkości ciała
- rozwój orientacji w linii środkowej ciała
- rozwój kontroli punktów kluczowych ciała
- rozwój integracji napięcia posturalnego we wzorcach reakcji nastawczych i równowagi-wyrównanie posturalne
Warunkiem realizacji prawidłowych wzorców ruchowych jest odpowiedni poziom napięcia posturalnego-jego wielkości i rozkładu. Odpowiedni to znaczy na tyle duży, aby pokonać siłę grawitacji, ale nie za wysoki , by nie hamować swobodnego wykonywania ruchów.
Dziecko nabywa stosownych doświadczeń zarówno w pozycji na brzuchu jak i na plecach, dzięki temu stopniowo uzyskuje dominację reakcji nastawczych i równowagi we wzorcach postawy i ruchu. Rozwija się integracja napięcia mięśni zginaczy i prostowników posturalnych(mięśnie brzucha, grzbietu, pośladków), co obserwuje się w poszczególnych płaszczyznach.
Równowaga jest podstawą efektywnego ruchu. Ważne jest dostarczenie dziecku zarówno przez rodziców jak i osób usprawniających dziecko jak największej ilości bodźców wpływających na rozwój reakcji równowagi.
Podczas indywidualnych zajęć rehabilitacji ruchowej wykonywane są ćwiczenia równoważne na wałku. Wałek jest podłożem mniej stabilnym niż materac, lecz bardziej niż piłka. Daje możliwość wychyleń w dwóch kierunkach. Istnieje również możliwość jego unoszenia. Zależnie od ułożenia dziecka można powodować wychylenia na przykład: w przód i w tył, gdy dziecko znajduje się w pozycji leżącej przodem na wałku lub na boki gdy dziecko leży lub siedzi okrocznie na wałku.
Często wykonywanymi ćwiczeniami są:
- dziecko leży przodem w poprzek wałka, ćwiczący trzyma je za biodra i porusza w przód i w tył tak, aby przedramiona pozostawały na wałku. Jest to ćwiczenie przygotowujące do podporów na przedramionach, a następnie na dłoniach
- dziecko na wałku w pozycji jak wyżej, ręce wysunięte w przód, dłonie na podłożu lub na wałku. Ćwiczący jedną ręką lekko dociska biodra dziecka do wałka, drugą pokazuje z przodu(w linii środkowej dziecka) zabawkę. Gdy dziecko skupi na niej wzrok, przesuwa zabawkę wolno na boki, w górę i w dół, w zakresie pola widzenia dziecka, tak aby mogło wodzić oczami za zabawką, skręcając w jej kierunku głowę. Jest to ćwiczenie koncentracji uwagi, przygotowujące do rotacji barków, a w dalszej kolejności uwalniania ręki do podawanej zabawki
- dziecko leży wzdłuż wałka, kończyny górne przed wałkiem. Wychylenie dziecka wraz z wałkiem na boki powoduje podparcie się na jednej ręce i uwolnienie drugiej
- dziecko siedzi na wałku położonym poprzecznie. Ćwiczący chwyta za uda dziecka i wykonuje ruch do tyłu. Tułów dziecka wychyla się do przodu w miarę jak wałek z dzieckiem odchyla się ku tyłowi. Ruch wykonuje się delikatnie, stopniowo zwiększając wychylenia, zawsze jednak tak, aby dziecko było w stanie kontrolować ruch, napinając mięśnie brzucha i szyi oraz wysuwając głowę i kończyny górne w przód
(na podstawie książek M. Matyja, A. Gogola „Edukacja sensomotoryczna niemowląt”, M. Borkowska „ABC rehabilitacji dzieci”)